تبديل کندوهای بومی به مدرن
هدف های رفتاری: پس از پايان اين فصل از فراگير انتظار می رود که بتواند:
١. کندوی بومی را به کندوی مدرن (جعبه ای) تبديل کند.
٢. کندوی بومی را نگه داری کرده و حمل و نقل آن ها را انجام دهد.
٣. وسايل مورد نياز برای تعويض کندوی بومی به کندوی مدرن را آماده کند.
٤ .از کندوی تبديل شده مراقبت کند.
اقداماتی که قبل از تعويض بايد انجام داد :
الف) تهيه وسايل لازم: اين وسايل شامل:
١. کندوی جديد (جعبه ای) همراه با تعدادی قاب ساخته شده با صفحه موم آجدار.
٢. چند عدد کادر را که دور آن ها با حدود يک متر کش از چند طرف کشيده ايم، آماده می کنيم
(مطابق شکل صفحه بعد).
٣.ساير لوازم شامل: دودی، کلاه، اهرم، دستکش، برس، چکش، انبردست، چاقو، قابلمه
دردار برای برداشت عسل، کارد برای بريدن شان ها از کندوی بومی، پايه برای استقرار کندو و خلاصه
آب گرم برای شستشو.
ب) انتخاب فصل و يا روز مساعد برای تعويض: تعيين فصل و روز مناسب برای تبديل کندوهای بومی اهميت زيادی دارد، زيرا فصل و يا روز نامناسب می تواند باعث شکست زنبوردار در عمليات تبديل شود.
فصل مناسب: تنها فصل تبديل کندو بهار هر منطقه است (منظور زمانی است که طبيعت دارای گل بسيار است). در اين فصل به علت وجود گرده و شهد در طبيعت تعداد زيادی از زنبوران کارگر مشغول فعاليت در صحرا بوده و ازدحام جمعيت در داخل کندو کم و در نتيجه شخص عامل راحت تر می تواند کار تبديل را انجام دهد. البته بهتر است در ابتدای فصل عمل تبديل انجام گيرد تا کندو بتواند ترميم شان های بريده شده و ساختن شان های جديد را انجام دهد تا بتواند از دوره عسل استفاده کند.
روز مناسب: برای تبديل می توان، يک روز آفتابی حوالی ساعت ٩ صبح الی ٢ بعدازظهر را که دمای حدود ٢٦ ٢٢ درجه سانتی گراد را داشته باشد انتخاب کرد، بهتر است در روزهای بارانی و سرد و يا روزهای ابری که زنبور کارگر نتوانسته به صحرا برود عمل تبديل انجام نگيرد. انتخاب فصل و روز مناسب با بهترين چراگاه برای جلوگيری از غارت کندوی تبديل شده نقش بزرگی را ايفا می کند.
چگونگی انتقال جمعيت کندوی بومی به کندوی جعب های: ابتدا کندوی جعبه ای را در جای کندوی بومی گذاشته و کندوی بومی را در کنار آن برروی پايه قرار می دهيم: دريچه پرواز کندوی جعبه ای را باز کرده و در فوقانی آن را هم بر می داريم. در عقب کندوی بومی را برداشته و با دودی چند پف دود به آن می دهيم تا زنبوران به قسمت جلوی کندو هدايت شوند. سعی شود از دودی به اندازه متناسب استفاده شود. معمولاً در کندوهای بومی نسل در قسمت های ميانی و نزديکی دهانه خروجی قرار دارد. لذا در عقب کندو شان های عسل قرار داشته که با احتياط هرچه بيش تر آن ها را از کندو جدا کرده و پس از دور ساختن زنبور از روی آن در قابلمه گذاشته و در قابلمه را می بنديم. سپس شان هايی که حاوی نسل هستند، با احتياط به وسيله کارد از کندو جدا کرده و سعی شود که قبل از افتادن شان در کف کندوی لوله ای به وسيله دست آن را گرفته و در کادر آماده شده مخصوص به همان صورتی که در کندو قرار داشت، مستقر کنيم، به طوری که شان ها به صورت واژگون قرار نگيرند.
پس از تکميل شدن آن را در کندوی جعبه ای مستقر می کنيم. معمولاً کندوی بومی در حدود ٣٠ ٢٠ سانتی متر به طرف سوراخ پرواز به حالت شيب به طرف بالا قرار می گيرد و سوراخ پرواز را تا حدامکان گشادتر می کنيم و با عمل دود دادن در قسمت عقبی کندو جمعيت از راه سوراخ پرواز خارج شده و شان ها تا حدود زيادی از زنبور خالی می شوند که شخص حامل می تواند عمليات را راحت تر انجام دهد و هم چنين زنبوران و خصوصاً ملکه آسيب کم تری ببينند.
تبدیل کندوهای بومی به مدرن
تبدیل کندوهای بومی به مدرن
اگر طول کندو زياد باشد و از عقب کندو قادر به گرفتن شان ها نباشيم، کندو را با ارّه از وسط نصف می کنيم. کندوهايی که به اين ترتيب تبديل می شوند، به زودی هسته مرکزی تجمع کلنی را در کندوی جديد تشکيل داده و با نظم مجدد داخلی سبب می شوند که ساير زنبوران کندو که در اطراف پراکنده می شوند و يا از مزرعه مراجعت می کنند، به زودی به داخل کندو هدايت و جذب شوند. در تمام مدت انتقال جمعيت بايد سعی شود که به ملکه صدمه نرسد. چون در ابتدا به کندوی بومی دود داده ايم تعداد زيادی از زنبوران به سمت دهانه کندو رانده شده اند و در داخل و خارج اطراف سوراخ پرواز تجمع کرده اند و ملکه نيز احتمالاً در اين اجتماع وجود خواهد داشت. بايد در آخر کار، ابتدا کندوی بومی را به آرامی وارونه کرده تا خرده موم و قطعات خارجی داخل آن ريخته و سپس زنبوران آن را بر روی کندوی جعبه ای تکان بدهيم. اگر با تمام احتياطات لازم در حين تبديل، ملکه از بين رفت، می توان ملکه ای ديگر به کندو معرفی کرد و يا اين که يک قاب محتوی تخم روز و نوزاد (لارو) جوان به کندو داد تا امکان پرورش ملکه ای جديد برای آن ها وجود داشته باشد.
تبدیل کندوهای بومی به مدرن
اگر در هنگام تبديل، ملکه به عسل آغشته گرديد و خيس شد به آرامی آن را در بين دو لايه توری قرار داده و با آب ولرم به وسيله آب فشان دستی با نهايت دقت شستشو می دهيم و بهتر است بلافاصله به وسيله قفس آن را به کندو داد. پس از عمليات فوق ضروری است فضای داخل کندو را به وسيله نئوپان يا سه لايی کم کرد تا زنبوران سريع تر فضای تقسيم شده را گرم و حرارت آن را محفوظ نگهدارند سپس پوشش داخلی و خارجی کندو را به طور متقاطع بر روی بدنه قرار داده و از آن حوالی دور می شويم.با اين عمل کليه زنبوران پراکنده در اطراف کندو وارد کندو شده و پس از ٤ الی ٥ دقيقه آرامش برقرار می شود. لازم است دريچه پرواز را تنگ کرده تا از غارت جلوگيری شود.
تبدیل کندوهای بومی به مدرن
مراقبت های بعد از تبديلدو يا سه روز بعد از تبديل، کندو را بازديد کرده تا از وجود ملکه مطمئن شويم، خرده موم و مواد زايد داخل کندو را تميز کرده و وضع ذخيره غذايی آن را بررسی می کنيم در صورت کم بودن ذخيره غذايی با شربت شکر آن را تغذيه می کنيم. به تدريج ديواره های بافته شده را به قسمت وسطی کندو نزديک کرده و شان های کندوی بومی را در صورت نداشتن تخم و شفيره از کندو خارج می کنيم تا تمامی کندو از شان های جديد پرشود. هم چنين آن ها را به مرور به کناره های داخل کندو کشانده و به جای آن از صفحات موم آجدار استفاده کنيم. با اين روش روزانه، يک تيم سه نفره می تواند حدود سه تا چهار کندو را تبديل کند.يکی از مهم ترين مشکلی که در تبديل کندوی بومی به کندوی مدرن وجود دارد، احتمال غارت کردن آن است باز متذکر می شويم که غارت کندوهای تبديل شده به خصوص چنان چه در طبيعت شهد کم باشد، بسيار زياد است. مخصوصاً چنان چه به هنگام تبديل شان های عسل زخمی شده و عسل در کندو جاری شود. به هنگام غارت زنبوران کارگر زنبورستان به کندوی اخير حمله کرده و پس از نابود کردن سيستم دفاعی و منظم داخلی کندو شروع به استخراج و انتقال عسل آن می کنند.
